Een baby heeft slechts minimale controle over zijn bewegingen kort na de geboorte. Maar elk kind wordt wel geboren met babyreflexen ofwel primitieve reflexen. Deze geven de aanzet tot bewegen en tot interactie met de omgeving.
Reflexen zijn stereotiepe reacties op bepaalde impulsen. Ze zijn zeer bruusk en ongecontroleerd. Maar het zijn de babyreflexen die het eerste motorische antwoord vormen op alles wat er rond ons gebeurt. Zij zijn de eerste training voor het latere functioneren in de omgeving. Gaandeweg neemt het reflexmatige karakter van deze bewegingen af en zal de motoriek steeds rijper en verfijnder worden.
Wanneer het brein van de baby steeds verder ontwikkelt tijdens het eerste levensjaar, nemen ook het aantal verbindingen in de hogere centra van de hersenen toe. We krijgen een “cultuurbrein” dat ons onderscheidt van het brein van zoogdieren bijvoorbeeld.
Het menselijk brein is tot veel in staat en kan getraind worden. Educatie/scholing is nodig om alles in goede banen te leiden. Maar in de meest primitieve lagen van
dat brein (hersenstam) zitten ook de reflexen; grijp- en zuigreflex, de mororeflex, de asymmetrische tonische nekreflex enz…. Normaal gezien worden de babyreflexen onder controle gebracht door de hogere hersencentra tijdens de eerste levensmaanden. De echte survivalmechanismen worden daardoor geremd en meer geraffineerde en gecontroleerde bewegingen worden mogelijk. Primitieve reflexen worden geïntegreerd of in “slaapmodus” gezet. De posturale reflexen nemen dan de controle over van de balans, het postuur en bewegingen tegen de zwaartekracht in.
De ontwikkeling van de posturale reflexen is een afspiegeling van de toenemende vaardigheden van een kind. Het kind wordt meer matuur en kan zichzelf beter sturen.
Dit proces verloopt niet bij iedereen even volledig. Zo heb je kinderen, jongeren en volwassenen die nog steeds primitieve reflexen vertonen. Deze kinderen en volwassenen ervaren nog steeds moeilijkheden met fijne motoriek, coördinatie, evenwicht, … Kinderen zullen in de klas last ondervinden met vloeiend schrijven, stilzitten, lezen en turnen.
Primitieve reflexen die niet tijdig worden geïntegreerd komen zo in de weg te zitten en weerhouden het kind ervan om voluit te gaan. Niet alleen fysiek, maar ook sociaal-emotioneel kan dit problemen geven. Net als in de verwerking van alle prikkels om ons heen. Op bepaalde vlakken kan men hypergevoelig zijn, voor andere zaken kan het kind dan weer hyposensitief zijn.
Meer informatie over reflexen, hun functie, en de symptomen van achtergebleven reflexen vindt u terug in de boeken van Sally Goddard Blythe; oa. “Reflexes, learning and behaviour “ (Fern Ridge Press).